Jesen će, nema sumnje, definitivno biti u znaku konzervatorskih radova na kasnoantičkom lokalitetu „Vrelo“ na Šarkamenu, carskom memorijalnom kompleksu imperatora Maksimina Daje, jednog od četiri tetrarha. Radovi počinju na jugoistočnoj kuli, jednoj od deset kula ovog kompleksa s kraja trećeg i početka četvrtog veka nove ere.
-San je, rekao bih, dosanjan ove godine, praktično prvi put da se ove godine krene i sa konzervacijom. Nadam se da ćemo i narednih godina da imamo redovno finansiranje i arheoloških i konzervatorskih radova, jer je iluzorno da mi to iskopavamo, a da to usled raznih atmosferskih prilika i neprilika, to propadne. Napokon smo na pravom putu što se tiče zaštite kulturnih dobara – kaže Gordan Janjić, koordinator na projektu Vrelo-Šarkamen, arheolog i viši muzejski savetnik Muzeja Krajine Gordan Janjić.
Ove godine arheološka istraživačka kampanja bila je fokusirana na zapadnu kapiju koja vodi ka mauzoleju carice majke Maksimina Daje, u kojem je 1996. pronađen set zlatnog nakita, jedinstven u svetu.
-Zapadna kapija je počela da se istražuje 1994. godine, ali je praktično samo njen severni dovratnik iskopan. Međutim, širinu kapije, njene dimenzije i način konstrukcije nismo znali sve do ove godine. Pokazalo se da je ona većih razmera nego što smo mogli da pretpostavimo, ona je dugačka 7,8 metara, a duboka je, zavisno gde, između pet i po i šest metara – kaže rukovodilac radova na “Vrelu” dr Sofija Petković, viši naučni saradnik Arheološkog instituta u Beogradu.
Iako je ovo nalazište bilo poznato još od 1889. kada ga je prvi put zabeležio Feliks Kanic, a prvi skicirao arhitekta Đurđe Bošković 1947. godine, “Vrelo” se prvi put istraživalo 1975. a intenzivnije tek od 1994. pa sve do 2003. Posle desetogodišnje pauze istraživanja su nastavljena 2013. i od tada već pet godina su redovna.
-Ono što se razlikuje u odnosu na ostale fortifikovane palate koje su bile prisutne na tlu Balkana u vreme rimske imperije, to je što je praktično ovaj kompleks građen na terenu u padu, pa su upravo zato upotrebljene i neke specifične metode za stvaranje ovakvog kompeksa- ističe Igor Bjelić, doktor arhitekture.
Šarkamen je u svemu jedan arhitektonski dragulj, ističu arheolozi, potpuno jedinstven. Njegovi bedemi su deblji i masivniji od gamzigradskih. Na Felix Romuliani širina bedema je dva i po metra, na Vrelu tri i po.
-Mi smo ranije mislili da ni bedemi, ni kule nisu završeni. Sada smo promenili mišljenje zato što smo u unutrašnjosti utvrđenja, uz bedeme otkrili niz prostorija, pre svega uz južni bedem u jugoistočnom uglu četiri prostorije, a evo ove godine uz zapadni bedem, severno od severne kule kapije smo opet otkrili dve prostorije. Funkciju ovih prostorija sad nismo mogli da dokučimo, međutim, ranijim istraživanjima u jugoistočnom uglu postoji jedna prostorija koja je bila postrojenje za vodosnabdevanje, vodotoranj za distribuciju vode. Još bi kao zanimljivo istakla da uz temeljnu zonu kapije, sa spoljne strane, smo otkrili ostatke kanala, a što je još zanimljivije tu je počela da izvire voda- podseća dr Sofija Petković.
“Ovaj medijski sadržaj sufinansiran je od strane opštine Negotin. Stavovi izraženi u podržanom medijskom projektu nužno ne izražavaju stavove organa koji je dodelio sredstva.”
KOMENTARI